ดอกไม้ในจิตใจ


ดอกไม้ในจิตใจ

 

ลองนึกเล่น ๆ ก็จะเห็นว่า ดอกบัวเกี่ยวข้องกับคนไทยอยู่มาก

ลองนึกจริง ๆ ก็ยิ่งเห็นว่า ดอกบัวนั้นเป็นดอกไม้แห่งวัฒนธรรมประเพณีของคนทั้งทวีปเอเชีย

ดอกบัวเกี่ยวข้องกับคนมาตั้งแต่เมื่อไหร่

ถ้าไม่อ้างตำนานหรือเรื่องเล่าต่อ ๆกันมา เราจะพบว่าดอกบัวเกี่ยวข้องกับคนมานับพันปี

หลักฐานที่ค้นพบในหุบเขาอินดัส ยืนยันการเกี่ยวข้องกับคนด้วยรูปเทพธิดาอารยัน ซึ่งมีเครื่องประดับผมเป็นดอกบัว

ศิลปะวัตถุชิ้นนี้มีอายุไม่ต่ำกว่า ๓,๐๐๐ ปี

แสดงให้เห็นว่า ดอกบัวได้ครอบครองประวัติศาสตร์วัฒนธรรมของชาวเอเชียมาเป็นเวลานานมากทีเดียว

วิลเลียม วอร์เรน (ใครก็ไม่รู้) เกิดความสงสัยถึงการเอาดอกบัวมาใช้ในรูปแบบต่าง ๆ ซึ่งอยู่กับความคิดที่แตกต่างกันไปตั้งหลายอย่างของมนุษย์ ก็เลยทำการค้นคว้าไปตามประสาอยากรู้ อยากเข้าใจ

พบว่าดอกบัวถูกนำไปใช้เป็นสัญลักษณ์แห่งความมั่งคั่ง สมบูรณ์ และความสวยงาม

ช่างศิลป์นำดอกบัวมาใส่เป็นลวดลาย ในเครื่องลายครามพระราชวังหรือเจดีย์

ศาสนานำดอกบัวมาใส่ไว้ในประเพณี

นักปรัชญาหรือกวีเอาดอกบัวมาใส่ในผลงานของพวกเขา

เภสัชกรเอาดอกบัวมาใส่ในยา

คนรักสวยรักงามเอาดอกบัวมาทำเครื่องสำอาง และถ้าจะค้นต่อไปคงจะพบบทบาทของดอกบัวอีกมาก

เป็นความจริงอย่างที่ใคร ก็ไม่รู้คนนั้นสงสัยและค้นหาคำตอบ จะเห็นได้ว่าในบทกวี ซึ่งแสดงการเดินทางของโอดิสซี่ ซึ่งโฮเมอร์กวีชาวกรีกเขียนเอาไว้ตั้งหลายร้อยปี ได้เล่าถึงการเดินทางไปพบชนเผ่าหนึ่ง ซึ่งใช้ดอกบัวเป็นอาหาร

แต่เรื่องนี้ถูกลืมไปชั่วระยะเวลาหนึ่ง

กระทั่ง อัลเฟรด ลอร์ดเทนนีสัน จับบทกวีนี้มาเขียนขึ้นใหม่

โดยกล่าวถึงหญิงสาวผิวสีน้ำตาลผู้มีดวงตาแจ่มใส และกินเมล็ดบัวเป็นอาหาร

เรื่องนี้มีการอ้างถึงนิยายชุดหนึ่งซึ่งมีอยู่ในประเทศไทยด้วย

นี่เป็นการแทรกตัวเข้าไปในบทกวีของดอกบัว

คนอียิปต์โบราณมีความเชื่อว่าโฮรัส เทพเจ้าแห่งดวงอาทิตย์ เป็นต้นกำเนิดของดอกบัวพันธุ์โลตัสบัด จึงนำดอกบัวพันธุ์นี้มาใช้ในงานพิธีกรรมต่าง ๆมาก

และยังถือว่าน้ำจากดอกบัว คือความ อุดมสมบูรณ์ เปรียบได้กับแม่น้ำไนล์ และถือว่าดอกบัวเป็นดอกไม้ที่มีมนต์ขลังมีเสน่ห์ดึงดูดใจพวกเขาได้อย่างมาก

ดอกบัวมีชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า เนลัมเนียม สเปเชียสซั่ม มีคุณประโยชน์อยู่ในตัวของมันเองมากมาย

รากบัวเอามากินดิบ ๆ ก็อร่อยดี หรือแม้แต่ จะเอามาปรุงอาหารคาวหวาน

เหมาะสำหรับบำรุงคนแก่ คนป่วย เพราะมันเป็นอาหารประเภทแป้งที่ย่อยง่าย

ใยบัว เอามาทำไส้ตะเกียงน้ำมันก๊าดได้อย่างวิเศษ

ใบบัว เอามาห่อของได้

เมล็ดบัว เชื่อมกับน้ำตาลเป็นของหวาน หรือกินดิบ ๆ หรือแม้แต่เมล็ดแก่ตากแห้ง บดเป็นผงเพื่อทำยารักษา และบำรุงได้

เกสรตัวผู้ นำมาตากแห้งทำเป็นเครื่องสำอาง ทำแป้งและน้ำหอมได้อย่างดี

สมัยก่อนใช้กลีบบัวตากแห้งชงน้ำดื่มสำหรับพระ แต่ต่อมาใบชาจึงเข้ามาแทน

คนจีนใช้เมล็ดบัวพิสูจน์ความเค็มของน้ำว่าเพียงพอหรือยัง

ถ้ายังเค็มไม่พอเมล็ดบัวจะจม ถ้าเค็มพอแล้วเมล็ดบัวจะลอย

คนเกาหลีเปรียบดอกบัวว่าเป็นลูกสาวพระอาทิตย์และเป็นสัญลักษณ์ของการพูดจา

ญี่ปุ่น ถือเอาดอกบัวเล็ก ๆ พันธุ์หนึ่ง มาเป็นแบบอย่างการประดิษฐ์ดอกบัวเงิน ดอกบัวทอง และเป็นดอกไม้สูงค่ามาแต่โบราณกาลจนปัจจุบัน

สมัยสุโขทัย นางนพมาศสร้างกระทงด้วยใบตองเป็นรูปดอกบัวและลอยลงไปในวารี เกิดประเพณีลอยกระทงขึ้นมาจนบัดนี้

ปรัชญากังฟู สอนผู้ชายให้เป็นชายเต็มตัว และมีความดีงามประดุจดอกบัว

พระพุทธศาสนามีดอกบัวรองพระบาทพระพุทธเจ้าเมื่อประสูติจนกระทั่งการประทับนั่งหรือยืน

พระพุทธเจ้ายังเปรียบมนุษย์เป็นได้อย่างดอกบัว ๔ เหล่า

ดอกบัวยังเป็นตัวแทนของความเคารพสักการะ

ทุกครั้งที่มีการไหว้บูชาพระ และเปรียบเทียบดอกบัวว่าเป็นเหมือนกับสิ่งที่แสดงความสงบทั้งทางร่างกายจิตใจ และเป็นสมาธิที่ลึกซึ้ง

ความแตกต่างทางด้านภาษา ประเพณี ของคนในเอเชียแต่ละชนชาตินี้บอกเหตุให้เข้าใจได้ว่า ไม่มีใครรู้เลย ชาติใดภาษาใดจะมีความแจ่มชัด ในอำนาจแห่งมนต์ขลังของดอกบัวซึ่งเข้าไปในจิตใจได้มากกว่ากัน

แต่ที่แน่ ๆ บ้านผมเป็นเมืองดอกบัว

อุบลราชธานีไงครับ

บอกไม่ถูกว่า ดอกบัวซึมซับอยู่ในจิตใจมากแค่ไหนจริง ๆ

 

 

———————————————————————–
งานเขียนของคุณอาอำพล เจน  … จากหนังสือแปลก ฉบับที่ 547
วันที่ 19 สิงหาคม  2529
————————————————————————
แชร์ :

ความคิดเห็น

** โปรดแสดงความคิดเห็นอย่างมีวิจารณญาน