20 ข้อห้ามของคนลาวโบราณ
คนโบราณมักมีข้อห้ามมากมาย
สิ่งต้องห้ามเหล่านั้นไม่เป็นกฏหมาย จึงไม่มีบทลงโทษ ใครจะทำก็ได้ ไม่ทำก็ได้ ใครจะเชื่อก็ได้ ไม่เชื่อก็ได้
ข้อห้ามสารพัดสารเพอาจบางทีจะมีโทษมีภัยเฉพาะภูมิสถานและสังคมที่พวกเขาอยู่รวมกัน
บางทีจะเป็นกุศโลบายเพื่อให้เป้าประสงค์ข้อห้ามบรรลุผล
ข้อห้ามของแต่ละเชื้อชาติหมู่เหล่าไม่จำเป็นต้องเหมือนกันเสมอไป
ยกตัวอย่างเช่นคนไทยเราห้ามนุ่งผ้าเปียกเข้าบ้าน เพราะผีบ้านผีเรือนไม่ชอบ จะทำให้ปวดท้อง
เบื้องหลังข้อห้ามนี้ อาจเพียงไม่ต้องการให้พื้นบ้านพื้นเรือนสกปรกเปียกน้ำ จึงเอาเรื่องผีบ้านผีเรือนมาขู่
ห้ามไม่ให้ใครข้ามหัวหรือเล่นหัว เพราะจะทำให้เทวดาประจำตัวไม่อยู่ด้วย และวิชาอาคมที่เรียนมาจากครูบาอาจารย์กับของที่อยู่ในตัวทุกอย่างจะเสื่อมหมด
แต่ฝรั่งกลับไม่ถือเรื่องหัว ถือแต่เรื่องก้น ห้ามใครจับหรือเตะก้นเล่นๆ
ส่วนประเทศที่อยู่ใกล้เคียงกัน ข้อห้ามก็มีคล้ายกันหรือเหมือนกันอยู่หลายข้อ สท้อนถึงวัฒนธรรมประเพณี ความเชื่อ และการดำรงชีวิตที่คล้ายคลึงกัน
ในขณะที่ข้อห้ามบางข้อก็ชวนให้สงสัยว่าจะจริงหรือไม่ เช่นห้ามผิวปากยามกลางคืน เพราะจะถูกคุณไสยลมเพลมพัด
ทุกวันนี้ อย่าว่าแต่ผิวปากเลย จะทำอะไรที่เกินกว่านี้ ไม่มีคุณไสยที่ไหนให้เห็นอีกแล้ว
ห้ามปัดกวาดบ้านเรือนตอนกลางคืน เพราะของมีค่าตกหล่นอาจถูกกวาดทิ้งด้วยมองไม่เห็น
ฝรั่งห้ามไม่ให้ทิ้งถ้วยชามอาหารที่ยังไม่ล้างไว้ทั้งคืน เพราะจะมีหนูหรือแมลงมาเล็มกิน
เอเซียกับยุโรปมีข้อห้ามแตกต่างห่างไกลกันมาก
แต่ข้อห้ามของคนไทยกับคนลาวกลับคล้ายกันจนแทบจะแยกไม่ออก
รวมแล้วข้อห้ามของคนโบราณสมัยบ้านเมืองยังเป็นป่าเป็นดง คืออุบายแยบยลที่จะให้คนอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุขและปลอดภัย
—–
รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหามวันนี้คือเรื่องข้อห้าม ๒๐ ข้อของคนโบราณลาว
๑/ ห้ามนอนหันหัวไปทางทิศตะวันตก เพราะจะทำให้อายุสั้น
๒/ ห้ามแมวดำกระโดดข้ามโลงศพคนตาย เพราะจะทำให้วิญญาณคนตายกลายเป็นผีร้ายและไม่ได้ไปเกิด
๓/ ตอนกลางคืนได้ยินเสียงเรียกชื่อหรือเสียงดัง ถ้าไม่แน่ใจว่าเป็นเสียงอะไร อย่าขานรับหรือทักท้วงเด็ดขาด เพราะบางทีจะมีผู้ปล่อยคุณไสย หรือมีผีร้ายมุ่งหมายทำร้ายท่าน
๔/ ห้ามปัดกวาดบ้านเรือนตอนกลางคืน เพราะจะเป็นการขับไล่เทวดา
๕/ อย่าปลูกไม้ใหญ่ไว้ใกล้เรือน หรือบริเวณบ้าน เพราะต้นไม้ใหญ่มักเป็นแหล่งสิงสถิตย์ของผีร้าย ผีพวกนี้จะนำแต่สิ่งอัปมงคลมาให้
๖/ ห้ามนอนตอนหัวค่ำเพราะอาจถูกผีอำ หรือไม่ผีก็อาจมาลักเอาวิญญาณของเราไปอยู่ด้วยกันกับผี
๗/ห้ามใช้เสาตกน้ำมันปลูกเรือน เพราะเสาตกน้ำมันมีวิญญาณผีสิงอยู่
๘/ ห้ามใช้พร้า,มีด ฟันบันได เพราะบันไดมีผีบ้านผีเรือนคอยรักษา ถ้าใครเอามีดพร้าไปฟันบันได จะถูกผีผลักตกบันไดบาดเจ็บล้มตายได้
๙/ ห้ามก้มมองลอดหว่างขาตนเองตอนกลางคืน เพราะจะทำให้เกิดลางร้าย
๑๐/ ห้ามเดินลงเท้าหนักและเสียงดัง เพราผีบ้านผีเรือนจะตกใจ ไม่อยู่คุ้มครองงเจ้าบ้านเจ้าของเรือน
๑๑/ ห้ามเคาะหม้อข้าว,เคาะถ้วยชาม,ช้อน ในเวลากินข้าว เพราะแม่โพสพจะไม่พอใจ ทำนาข้าวจะไม่ได้ผล ข้าวไม่ออกรวง
๑๒/ อย่าก่นด่าดินฟ้าอากาศแดดลมฝน ชีวิตจะไม่เจริญ หากินยาก
๑๓/ อย่าเดินเหยียบเงาตนเองตอนกลางคืน จะเกิดลางร้าย
๑๔/ ห้ามเลี้ยงแมวจำนวน ๕ ตัว ห้ามเลี้ยงหมาจำนวน ๖ ตัว (แมว ๕ หมา ๖) จะทำให้คนในบ้านเรือนทุกข์ยากลำบาก หากินฝืดเคือง
๑๕/ ห้าเผาผีวันศุกร์ เพราะจะทำให้คนที่อยู่ไม่มีความสุข มีแต่ความทุกข์หม่นหมอง
๑๖/ ห้ามตัดผมวันพุธ ห้ามสระผมวันพฤหัส
๑๗/ ห้ามตัดเล็บมือตอนกลางคืนในเรือน จะทำให้บ้านเรือนมีความเดือดร้อน
๑๘/ ห้ามนุ่งชุดดำไปเยี่ยมคนป่วย
๑๙/ ในบ้านเรือนไม่ควรมีรูปปั้นยักษ์หรือรูปยักษ์ จะทำให้คนในบ้านเรือนทะเลาะเบาะแว้งกัน
๒๐/ ห้ามสาวโสดร้องเพลงในครัว จะได้ผัวเฒ่า หรือหาผัวไม่ได้
1. ຫ້າມນອນຫັນຫົວໄປທາງທິດຕະເວັນຕົກ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ອາຍຸສັ້ນ
2. ຫ້າມແມວດຳໂດດຂ້າມສົບຄົນຄົນຕາຍ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ວິນຍານຄົນຕາຍກາຍເປັນວິນຍານຜີຮ້າຍ ແລະ ບໍ່ໄດ້ໄປເກີດ
3. ຕອນກາງເດິກຫາກໄດ້ຍິນສຽງເອີ້ນ ຫຼື ໄດ້ຍິນສຽງດັງ ຫ້າມສົ່ງສຽງຕອບຮັບ ຫຼື ທັກທ້ວງເດັດຂາດ ທ່ານຕ້ອງມິດແລ້ວຟັງໃຫ້ແນ່ໃຈກ່ອນ ເພາະບໍ່ແນ່ວ່າ ອາດຈະມີຜູ້ບໍ່ຫວັງດີປ່ອຍຄຸນໃສມາໃສ່ທ່ານ ຫຼື ມີພວກຜີຮ້າຍຫວັງມາທຳລາຍທ່ານ.
4. ຫ້າມປັດກວາດເຮືອນຕອນກາງຄືນ ມັນເພາະເປັນການຂັບໄລ່ເທວະດາ, ສິ່ງສັກສິດທີ່ມາປົກປັກຮັກສາທ່ານ ຈາກພວກຜີ ຫຼື ສິ່ງຊົ່ວຮ້າຍທີ່ຈະມາທຳຮ້າຍທ່ານໃນຕອນກາງຄືນ.
5. ຢ່າປູກກົກໄມ້ໃຫຍ່ໄວ້ໃກ້ເຮືອນ ຫຼື ບໍລິເວນດິນເຮືອນ ເພາະຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ ມັກເປັນແລ່ງສິງສະທິດຂອງພວກຜີເລລ້ອນ ຫາກຜີພວກນີ້ໄດ້ສິງຢູ່ຕົ້ນໄມ້ຂອງເຮືອນໃດກໍ່ຈະນຳແຕ່ສິ່ງອັບປະມົງຄຸນມາໃຫ້
6. ຫ້າມນອນຕອນຫົວຄຳ່ເພາະອາດຖືກຜີອຳ ຫຼື ບໍ່ດັ່ງນັ້ນຜີກໍ່ຈະມາລັກເອົາວິນຍານເຮົາໄປຢູ່ນຳ
7. ຫ້າມໃຊ້ເສົາຕົກນຳ້ມັນປຸກເຮືອນ ເພາະເສົາຕົກນຳ້ມັນນັ້ນຈະມີວິນຍານຜີສິງຢູ່ ຫາກນຳມາປູກເຮືອນກໍ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດເຫດຮ້າຍຂຶ້ນ
8. ຫ້າມໃຊ້ພ້າ, ມີດ ຟັນຂັນໄດ ເພາະຂັນໃດຈະມີຜີບ້ານຜີເຮືອນຄອຍຫັກສາຢູ່ ຖ້າຫາກໃຜນຳຜ້າ ຫຼື ມີດ ໄປຟັນຂັນໄດກໍ່ຈະຖືກຢູ່ຕົກຂັນໄດໄດ້
9. ຫ້າມກົ້ມເບິ່ງລອດວ່າງຕົນເອງເມື່ອເວລາໄປງານສົບ ເພາະທ່ານອາດຈະເຫັນຜີໄດ້
10. ຢ່າດ່າຟ້າແດດລົມຝົນ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຊີວິດບໍ່ຈະເລີນກ້າວໜ້າ ຫາກິນຍາກ
11. ຫ້າມເຄາະໝໍ້ເຂົ້າ, ເຄາະຖ້ວຍ, ບ່ວງ ໃນເວລາກິນເຂົ້າ ເພາະພຣະແມ່ໂພສົດຈະເສຍໃຈ ຈະບໍ່ພໍໃຈ ເຮັດນາຄັ້ງຕໍ່ໄປຈະບໍ່ເກີດໝາກອອກຜົນ ການທຳມາຫາກິນກໍ່ຍາກລຳບາກ.
12. ຢ່າຫຼິ້ນຢຽບເງົາຕົວເອງຕອນກາງຄືນ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເກີດລາງຮ້າຍ
13. ຫ້າມຍ່າງແຮງເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຜີບ້ານຜີເຮືອນຕື່ນຕົກໃຈ ຢູ່ບໍ່ມີຄວາມສຸກແລ້ວຈະໜີໄປຢູ່ບ່ອນອື່ນ ບໍ່ຢູ່ຄຸ້ມຄອງເຈົ້າຂອງເຮືອນ.
14. ຫ້າມລ້ຽງແມວຈຳນວນ 5 ຕົວ ຫຼື ລ້ຽງໝາຈຳນວນ 6 ຕົວ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຄົນໃນເຮືອນທຸກຈົນ ຫາກິນຍາກລຳບາກ.
15. ຫ້າມເຜົາຜີຕາຍວັນສຸກ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຄົນທີ່ຢູ່ບໍ່ມີຄວາມສຸກ ມີແຕ່ຄວາມທຸກຫມົ່ນຫມອງ
16. ຫ້າມຕັດຜົມວັນພຸດ ຫ້າມສະຜົມວັນພະຫັດ
17. ຫ້າມຕັດເລັບຕີນເລັບມືຕອນຄຳ່ໃນເຮືອນ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເຮືອນມີຄວາມເດືອດຮ້ອນ
18. ຫ້າມນຸ່ງຊຸດດຳໄປຢ້ຽມຢາມຄົນປ່ວຍເພາະມັນສະແດງເຖີງຄວາມທຸກໂສກເສົ້າ
19. ໃນເຮືອນບໍ່ຄວນມີຮູບປັ້ນຍັກຫລືຮູບຍັກເພາະຈະເຮັດໃຫ້ຄົນໃນເຮືອນຜິດຖຽງກັນ
20. ຫ້າມສາວໂສດຮ້ອງເພງໃນຄົວ ເພາະເຊື່ອວ່າຈະໄດ້ຜົວເຖົ້າ ຫລື ຫາຜົວບໍ່ໄດ້.